Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου

Πατήστε με το ποντίκι σας πάνω σε κάθε κτίριο του εργοστασίου και γνωρίστε τη λειτουργία του!

 

Καθαρτήρια

Το κτίριο αυτό είναι από τα πρώτα που κατασκευάστηκαν στο εργοστάσιο. Εδώ, το φωταέριο καθαριζόταν από τα τελευταία υπολείμματα πίσσας, την αμμωνία και τη ναφθαλίνη. Τα μηχανήματα καθαρισμού πίσσας (Pelouze) βρίσκονται στη θέση τους μέχρι και σήμερα.

 

 

Αεριοφυλάκιο 1

Τα αεριοφυλάκια είναι τεράστια κυλινδρικά δοχεία στα οποία αποθηκευόταν το φωταέριο πριν προωθηθεί με αγωγούς στο δίκτυο της πόλης. Ήταν το πρώτο που χτίστηκε στο εργοστάσιο (γύρω στο 1860) και μπορούσε να αποθηκεύσει μέχρι και 7.000 κυβικά μέτρα αερίου. Είναι από τα πιο χαρακτηριστικά κτίρια του χώρου λόγω της πέτρινης βάσης του και του περίτεχνου εξωτερικού του σκελετού.

Σήμερα, στεγάζει το Ραδιοφωνικό Σταθμό «Αθήνα 9.84».

 

 

Αεριοφυλάκιο 2

Τα αεριοφυλάκια είναι τεράστια κυλινδρικά δοχεία στα οποία αποθηκευόταν το φωταέριο πριν προωθηθεί με αγωγούς στο δίκτυο της πόλης. Το δεύτερο αεριοφυλάκιο του εργοστασίου, χτισμένο στις αρχές του 20ού αιώνα, έχει χωρητικότητα 4.000 κυβικά μέτρα.

Σήμερα, στεγάζει το INNOVATHENS, τον Κόμβο Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας της Τεχνόπολης Δήμου Αθηναίων.

 

 

Αεριοφυλάκιο 3

Τα αεριοφυλάκια είναι τεράστια κυλινδρικά δοχεία στα οποία αποθηκευόταν το φωταέριο πριν προωθηθεί με αγωγούς στο δίκτυο της πόλης. Το αεριοφυλάκιο 3, το μεγαλύτερο που λειτούργησε στον ελλαδικό χώρο με χωρητικότητα 15.000 κυβικά μέτρα, κατασκευάστηκε το 1909. Σήμερα, το σήμα κατατεθέν της περιοχής του Γκαζιού παραμένει ανέπαφο και αποτελεί πολύτιμη μαρτυρία για τις κατασκευές αυτού του τύπου.

Tip:Κάνε τη βραδινή σου βόλτα στην Τεχνόπολη και δες το φωτισμένο αεριοφυλάκιο 3!

 

 

Δεξαμενές Καθαρισμού

Εδώ το φωταέριο καθαριζόταν από το υδρόθειο, το οποίο απομακρυνόταν λόγω της δυσάρεστης μυρωδιάς του. Μέσα στο κτίριο υπήρχαν 18 δεξαμενές με ειδικό χώμα που κατακρατούσε τις ενώσεις του θείου.

 

 

Γραφεία Διοίκησης

Εδώ λειτουργούσαν τα γραφεία του εργοστασίου καθώς και αποθήκες ανταλλακτικών, εργαλείων και μηχανημάτων.

Σήμερα, στεγάζει τις διοικητικές υπηρεσίες της Τεχνόπολης Δήμου Αθηναίων.

 

 

Κτίριο Πίεσης και Διανομής

Στο κτίριο αυτό γινόταν ο έλεγχος και η ρύθμιση της πίεσης του φωταερίου πριν διοχετευτεί στο δίκτυο της πόλης. Είναι ένας από τους πιο παλαιούς χώρους του εργοστασίου, ιδιαίτερα σημαντικός για τη διανομή του φωταερίου, και διατηρεί στο εσωτερικό του το σύνολο του μηχανολογικού εξοπλισμού.

 

 

Λουτρά

Ο χώρος αποδυτηρίων και λουτρών για την καθημερινή υγιεινή των εργαζομένων. Εδώ, επίσης, έτρωγαν στο διάλειμμά τους.

 

 

Μηχανουργείο

Στο Μηχανουργείο γίνονταν οι επιδιορθώσεις των εργαλείων, των μηχανημάτων και των οχημάτων του παλιού εργοστασίου. Εδώ, κατασκευάζονταν επίσης ανταλλακτικά που χρησιμοποιούνταν στη γραμμή παραγωγής του φωταερίου.

 

 

Νέο Υδαταέριο

Μετά τη θετική εμπειρία της πρώτης μονάδας υδαταερίου, το 1952 προστέθηκε μια νέα μεγαλύτερη μονάδα για να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες.

Σήμερα, στεγάζει το Παρατηρητήριο, το Industrial Gas Museum Shop, το χώρο που πραγματοποιούνται τα εκπαιδευτικά προγράμματα τοτ Μουσείου και την αίθουσα προβολών.

 

 

Παλαιό Υδαταέριο

Το κτίριο κατασκευάστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα για να στεγάσει την παραγωγή υδαταερίου, ενός αερίου που παραγόταν από κωκ, το βασικό στέρεο κατάλοιπο της απόσταξης του λιθάνθρακα, και την ανάμειξή του με ατμό.

Σήμερα, διατηρεί το μεγαλύτερο μέρος του μηχανολογικού του εξοπλισμού και στεγάζει το καφέ της Τεχνόπολης.

 

 

Σιδηρουργείο

Το κτίριο κατασκευάστηκε γύρω στο 1890 και λειτουργούσε ως σιδηρουργείο του εργοστασίου.

 

 

Παλαιοί/Νέοι Φούρνοι

Τα κτίρια των φούρνων αποτελούν την «καρδιά» του εργοστασίου. Εδώ ολοκληρωνόταν το πρώτο στάδιο της παραγωγής φωταερίου, η απόσταξη του λιθάνθρακα.

 

 

Ψυχραντήρια

Πρόκειται για ένα σύνολο 168 κάθετων σωλήνων, ύψους 6 μέτρων, που χρονολογούνται από το 1903. Αποτελούν τον πρώτο σταθμό καθαρισμού του παραγόμενου φωταερίου, αμέσως μετά την απομάκρυνσή του από τους φούρνους. Εδώ, με ένα σύστημα ψύξης (εξωτερικά των σωλήνων έτρεχε νερό) έπεφτε η θερμοκρασία του φωταερίου ενώ παράλληλα το φωταέριο διαχωριζόταν από την πίσσα.

 

 

Η γραμμή παραγωγής του φωταερίου

Παραγωγή φωταερίου από λιθάνθρακα

Η πρώτη ύλη για την παραγωγή του φωταερίου είναι ο λιθάνθρακας, μια μορφή γαιάνθρακα που εισαγόταν από το εξωτερικό καθώς δεν υπήρχε σε μεγάλα κοιτάσματα στην Ελλάδα. Η παραγωγή του φωταερίου αποτελούνταν από 3 βασικά στάδια:

• 1ο στάδιο: απόσταξη (υπερθέρμανση) του λιθάνθρακα
  Για να παραχθεί το φωταέριο έπρεπε ο λιθάνθρακας να θερμανθεί σε πολύ υψηλή θερμοκρασία που ξεπερνά τους 1000° C. Η διαδικασία αυτή γινόταν σε ειδικούς φούρνους-αποστακτικά κέρατα και διαρκούσε γύρω στις 5 ώρες. Με τον τρόπο αυτό παράγονταν αέρια στοιχεία, το φωταέριο.
• 2ο στάδιο: καθαρισμός του φωταερίου
  Το φωταέριο που παραγόταν στους φούρνους περιείχε διάφορα συστατικά που πρέπει να απομακρυνθούν. Τα κυριότερα από αυτά είναι η πίσσα, η αμμωνία, η ναφθαλίνη και το υδρόθειο, παραπροϊόντα που μπορούν να αξιοποιηθούν στη βιομηχανία, στη χημεία, στην οδοποιία και αλλού.
• 3ο στάδιο: αποθήκευση του φωταερίου
  Το φωταέριο μετά τον καθαρισμό του έπρεπε να αποθηκευτεί σε μεγάλες μεταλλικές κυλινδρικές δεξαμενές, τα αεριοφυλάκια. Το εργοστάσιο της Αθήνας διέθετε τέσσερα, από τα οποία σήμερα σώζονται τα τρία. Ο τρόπος λειτουργίας των αεριοφυλακίων βασιζόταν σε ένα σύστημα δύο ή τριών μεταλλικών τυμπάνων, τα οποία ανεβοκατέβαιναν μέσα στο χωροδικτύωμα ανάλογα με την ποσότητα παραγωγής του αερίου και τις ανάγκες για διανομή του στο δίκτυο της πόλης.

Παραγωγή υδαταερίου

Με τον όρο υδαταέριο εννοούμε το αέριο το οποίο παράγεται από το κωκ, το βασικό στέρεο κατάλοιπο της απόσταξης του λιθάνθρακα, και την ανάμειξή του με ατμό. Η παραγωγή του υδαταερίου λειτουργούσε συμπληρωματικά στην αρχική παραγωγή φωταερίου από λιθάνθρακα, μειώνοντας έτσι το κόστος παραγωγής. Στο εργοστάσιο της Αθήνας υπήρχαν δύο μονάδες παραγωγής υδαταερίου.