Ιστορία και Συλλογή

Το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου στεγάζεται στις κτιριακές εγκαταστάσεις του παλιού εργοστασίου Φωταερίου της Αθήνας. Είναι το καλύτερα σωζόμενο εργοστάσιο φωταερίου στην Ευρώπη, το μοναδικό που διατηρεί όλο τον μηχανολογικό του εξοπλισμό in situ, ενώ αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του 19ου αι. και του 20ου αι.

  • 1857
    Το 1857, ο Γάλλος επιχειρηματίας François Théophile Feraldi αναλαμβάνει το έργο του φωτισμού της Αθήνας με φωταέριο. Οι αθηναϊκοί δρόμοι θα φωτιστούν με φωταέριο για περίπου 60 χρόνια.

    Η πλατεία Συντάγματος φωτισμένη με φανούς και τόξα φωταερίου, τέλη 19ου αιώνα. Συλλογή ΒΜΦ: ΟΠΑΝΔΑ, Δημοτική Βιβλιοθήκη

  • Το 1887, η μικρή μονάδα φωταερίου της Αθήνας γνωρίζει περίοδο ακμής υπό τη διοίκηση του Giovanni Battista Serpieri και εμπλουτίζεται σε κτιριακές υποδομές και μηχανολογικό εξοπλισμό. Η ανάπτυξη αυτή συνδέεται με την επέκταση της χρήσης του φωταερίου ως μορφής ενέργειας στα σπίτια και στα εργοστάσια.
    1887

    Διαφήμιση της Εταιρείας Αεριόφωτος Αθηνών και άλλων πόλεων, Πανελλήνιος Οδηγός 1912. Η Εταιρεία αυτή ιδρύθηκε το 1887 από τον Ιωάννη Βαπτιστή Σερπιέρη και από το Φουλόν δε Βολ. Η νέα διοίκηση εισήγαγε την οικιακή και εμπορική χρήση του φωταερίου. Συλλογή ΒΜΦ: Ψηφιακή βιβλιοθήκη Ανέμη

  • 1938
    Το 1938, η επιχείρηση περιέρχεται στον Δήμο Αθηναίων.

    Σχέδιο του εργοστασίου φωταερίου πριν το 1950. Δεν έχει κατασκευαστεί η δεύτερη μονάδα παραγωγής υδαταερίου. Κάτω αριστερά διακρίνονται οι φούρνοι Stein που σήμερα δεν σώζονται. Συλλογή ΒΜΦ

  • Το 1952, ιδρύεται η Δημοτική Επιχείρηση Φωταερίου Αθηνών (Δ.Ε.Φ.Α). Μεταπολεμικά, το φωταέριο χάνει συνεχώς έδαφος σε σχέση με τον ηλεκτρισμό και τις νέες μορφές ενέργειας.
    1952

    Στελέχη της ΔΕΦΑ μπροστά από το κτίριο Πίεσης και Διανομής, (περ. δεκαετία 1970). Συλλογή ΒΜΦ : Αρχείο Α. Ρωμούση

  • 1984
    Το 1984, οι φούρνοι του εργοστασίου φωταερίου σβήνουν οριστικά.

    Περίβολος του εργοστασίου φωταερίου στη συμβολή των οδών: Πειραιώς και Περσεφόνης, δεκ. 1980. Συλλογή ΒΜΦ : Αρχείο Γ. Μαχαίρα

  • Το 1986, ο χώρος χαρακτηρίζεται διατηρητέο ιστορικό μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού και ξεκινούν μελέτες για την αξιοποίησή του.
    1986

    Άποψη του κτιρίου Νέοι Φούρνοι κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης, δεκ. 1980. Συλλογή ΒΜΦ: Δήμος Αθηναίων

  • 1999
    Το 1999, φιλοξενούνται οι πρώτες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου. Η Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων καθιερώνεται στο εξής ως ένας από τους πιο αναγνωρισμένους χώρους πολιτισμού της πρωτεύουσας.

    Γενική άποψη της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων. Διακρίνονται οι φωτισμένες καμινάδες. Αρχείο: Τεχνόπολη Δ.Α.

  • Το 2013, εγκαινιάζεται το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου.
    2013

    Το εσωτερικό του κτιρίου Πίεσης και Διανομής, Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου. Αρχείο: Τεχνόπολη Δ.Α.

Το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου είναι μια μουσειακή διαδρομή μέσα στους χώρους του παλιού εργοστασίου με το σωζόμενο μηχανολογικό εξοπλισμό του. Φιλοξενεί μια συλλογή συσκευών που σχετίζονται με την παραγωγή φωταερίου, εργαλείων, μηχανημάτων και εξοπλισμού (μετρητές, εστίες, θερμοσίφωνες, φωτιστικά κ.ά.), τεκμήρια από το ίδιο το εργοστάσιο καθώς και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

Ένα μεγάλο μέρος του υλικού αυτού έχει ψηφιοποιηθεί και μπορείτε να το δείτε εδώ.

Σε περίπτωση που επιθυμείτε να μελετήσετε περαιτέρω το αρχειακό υλικό του Βιομηχανικού Μουσείου Φωταερίου παρακαλούμε πολύ να λάβετε υπόψη σας τον Κανονισμό πρόσβασης / μελέτης του Αρχειακού Υλικού. Δείτε τον Κανονισμό Πρόσβασης στο Αρχειακό Υλικό εδώ.

Μετάβαση στο περιεχόμενο